DOĞALA YOLCULUK...

Tıbbi Bitki Çaylarında kullanılacak yardımcı maddelerin oranı ne olmalıdır ? Konvansiyonel ilaçlarda olduğu gibi bitkisel ilaçların da geliştirilmesi, hazırlanması, üretilmesi ve etkili şekilde kullanılabilmesi için bazı yardımcı maddelere ihtiyaç vardır. Bitkisel ürünlerde daha çok doğal olması tercih edilen bu yardımcı maddeler, hem o ürünün üretiminin daha etkin şekilde yapılmasını, üretim esnasındaki kayıp ve bozunmaların önlenmesini, üretim sonrası korunmasını, yine vücutta da etkili olabilmesi için en iyi şekilde dağılması sağlayan  kendi başına tıbbi bir etkisi olmayıp o ürünün etkisine katkı yapan maddelerdir. Genel prensip olarak konvansiyonel yani tek ya da birkaç etken maddeli ilaçlarda bu yardımcı maddeler belirli sınırlar içinde tutulmuş ve bu maddeler ile ilgili çok sayıda klavuz yayınlanmış, standartları, güvenilirlikleri belirlenmiştir. Ancak ilaçlarda bu kurallar çerçevesinde kullanılan yardımcı maddelerin gıda takviyeleri ya da bitki çaylarında ne derece kon

Nereden aklıma geldi kedi nanesi yazmak.. Karşıma çıktı bir anda okurken, ben de biraz olsun hatırlatmak istedim. Evet Kedi Nanesi Latince Nepeta cataria , İngilizce catnip, catmint gibi isimlerle tanınan bitki..  Nane ile aynı familyadan Nanegiller demeyeceğim Lamiceae familyasından.. Neden kedi nanesi , neden catnip ? Çünkü kedi besleyenlerin çok iyi bildiği gibi kediler bu naneyi çok seviyor.. Bu bitkinin kokusuyla birlikte genellikle daha sokulgan, sevecen hale geliyor. Sadece kedilere mi kedi ailesinden aslan, puma hatta leoparlara bile benzeri etkiyi yapabiliyor.. Bir şekilde bu kokunun kedide kedi feromonu gibi etki gösterdiğini söyleyebiliriz. Petshoplarda çok sayıda kedi nanesi taşıyan kediler için hazırlanan ürün bulabilirsiniz.  Biraz da nedenlere bakalım. Bitkide bulunan nepetalakton isimli maddenin bu etkiye sebep olduğu düşünülmektedir. Kedilerin burunlarında nepetalaktonu algılayan reseptörler olduğu, ancak insanda henüz böyle bir reseptör ve dolayısıyla

Bitkisel ilaçlar tek etken maddeden oluşan ilaçlardan farklı özellikler gösterirler.  Daha önceki yazılarımda da örneklerini verdiğim gibi bazı etken maddeler bitkilerden saf olarak elde edilip kullanılırken bazıları ise doğrudan bitki, bitki kombinasyonları ya da bitkisel ilaç olarak kullanılmaları tercih edilir. Bitkisel ilaçların etkisinin bileşiminde bulunan çok sayıda maddenin bir arada etki göstermesi ile ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu sayede bitkide bulunan bazı etkili bileşiklerin yan etkilerinin azaldığı ve bitkiden beklenen etkinin arttığı belirtilmektedir. Genel olarak bitkilerin bu şekilde bitkide bulunan maddelerin farklı mekanizmalar ile bir arada etki göstermesi ile ortaya çıkan etkiye “ çok hedefli etki, multitarget etki, multifaktorial etki  ya da polyvalent etki” denmektedir. Bu durum farklı maddelerin vücutta aynı hedefe etki göstermesi ya da aynı maddenin farklı hedeflere etki göstermesi şeklinde açıklanabilir ki bu ikinci durum bir bitkinin neden birden fazl

Fesleğen yüzlerce yıldan beri hem gıda olarak, hem baharat olarak hem de tedavi edici etkisinden yararlanmak amacıyla kullanılmaktadır. Fesleğen Latince “ Ocimum basilicum”, İngilizce “Sweet Basil” isimli bitkiye işaret eder. Nane, kekik, biberiye, lavanta ve adaçayı gibi pek çok kokulu bitkiyi içeren Lamiaceae familyasından bir bitkidir. Ocimum basilicum  Fesleğenin Hindistan kökenli bir bitki olduğu, bunun yanında dünyanın her köşesinde yaygın olarak yetiştiği ve yetiştirildiği görülmektedir. Fesleğen ile ilgili ilk kayıtlar M.S. 807 yılına kadar uzanmakta ve o dönemde Çin’in Hunan bölgesinde kullanıldığı belirtilmektedir. Gıda olarak tüketilen bir bitki olması nedeniyle fesleğenin farklı kültürlerde farklı varyeteleri kullanılmaktadır. Ocimum basilicum  daha çok İtalyan mutfağında, O. basilicum  var thytsiflora (Thai Fesleğeni), O. X citriodorum (Limon kokulu fesleğen), O. tenuifolium gibi türler ise daha çok Asya da tercih edilmektedir.  Ülkemizde fesleğen ya da

Uzun bir aradan sonra merhaba.. Bugün eski notlarımı karıştırırken eski, yaprakları sararmış ama öneminden hiç bir şey kaybetmemiş Prof. Dr. Mekin ve Nevin Tanker hocalarımın Farmakognozi kitabının kapağına kurşun kalemle yazdığım bir cümleye rastladım. Sayfalar arasından eski kitap kokusu geliyordu.. Özlemişim.. Her zaman güzel sararmış sayfalardan gelen kitap kokusu.. "Plants are of importance to the pharmacist for three reasons. Firtsly, they contain drugs, secondly they produce drugs, and thirdly thay may be acted upon by drugs.." Özetle bitkilerin eczacılar için üç açıdan önemli olduğunu söylüyor.. "İlki ilaç etken maddesi içerebilmeleri, ikincisi ilaç etken maddesi üretebilmeleri ve üçüncüsü de bir ilaç etken maddesi olarak davranabilmeleri".. Ne güzel özetlemiş. Aşağıda en temel örneklerden Taxus bitkisini, ondan elde edilen çok önemli antikanser bir ilaç olan Taxol isimli ilacın etken maddesini görebilirsiniz.. Mutlu günler..

Uçucu yağlarla ilgili yazımı hazırlarken çok güzel birkaç görselle karşılaştım. Bunlar bitkilerde bulunan “salgı tüyleri” bir diğer adıyla “glandular trichomes”. Salgı tüyleri en basit olarak özellikle tüylü ve kokulu bitkilerin yüzeylerinde bulunan uçucu yağları salgılayan ve depolayan organlar olarak tanımlanabilir.. Bir kaç örnek fotoğrafı paylaşıyorum:  Yaban Gülü salgı tüyleri (1) Leylak salgı tüyü (2) Cannabis salgı tüyleri (Marihuana trichomes - 3)  Cannabis salgı tüyleri (Marihuana salgı tüyleri - 4) Salgı tüyleri (5) Salgı Tüyleri (5) Biberiye Salgı Tüyleri (6) 1. http://www.polyploid.net/inplants3/pages/Rosa_palust.html 2. http://www.psmicrographs.co.uk/lilac-trichome-and-stoma--syringa-vulgaris-/science-image/80202432 3. https://www.alchimiaweb.com/blogen/how-make-dry-sift/ 4. https://naha.org/explore-aromatherapy/about-aromatherapy/what-are-essential-oils/ 5. https://www.cbdbusinessblog.com/category/product-review/

Gün geçmiyor ki uçucu yağlar ile ilgili tanıtımlar reklamlar karşımıza çıkmasın. Uçucu yağlar bitkilerden elde edilen, oda ısısında sıvı olmakla beraber kuvvetli kokulu, 40 o C’ nin üzerinde uçucu olan karışımlardır. Uçucu yağlar parfümeride, aromaterapide, ilaç sanayinde, kozmetik endüstrisinde, yiyecek ve içeceklere aroma verilmesinde ve bunların dışında birçok farklı alanda kullanılır. Özellikle aromaterapinin son yıllarda yaygın olarak kullanılması uçucu yağların önemini bir kat daha artırmış, kullanımını yaygınlaştırmış ve bununla beraber de uçucu yağlarla ortaya çıkan riskleri de gündeme getirmiştir. Lavanta (1) Elbette bir başka yazımda uçucu yağların faydalı etkilerinden bahsetmek istiyorum. Güzel kokularının yanında antibiyotikten sakinleştiriciliğe o kadar önemli etkileri var ki aslında dikkatli kullanımla zararlı etkileri bertaraf edilerek tüm faydalı etkileri öne çıkarılabilir. Şimdi kısaca uçucu yağlar kullanılırken dikkat edilmesi gerekenler: Seyreltilme

Kansere iyi gelen bitkiler ya da gıdalar diye söyleyip yazıp duruyoruz. Bu kadar yaygınlaşan kanser vakalarında peki kansere neden olan gıdalar var mı ? Pek çok bilim insanı kanserin nedenlerinin genetik faktörlerin yanında çevresel etkenlerden de kaynaklandığını belirtmektedir. Çevresel etkenler bildiğiniz gibi toksinler, sigara dumanı, ağır metaller, UV radyasyon gibi faktörlerin yanında bazı gıdaları da kapsamaktadır. Ağız, boğaz, larinks, akciğer, mide ve bağırsak kanserlerinin diyetle en çok etkilenen kanserler olduğu belirtilmektedir. İçinde kanserojen olabilecek maddeler içeren gıdalardan ara ara yazacağım. Çok uzun olmaması için bugün et ve et ürünleri.. Kömürleşmiş etler: Yüksek ısıda ateşte pişirilen yani mangal ya da barbeküde fazla pişirilen etlerde kansere sebep olan bazı maddeler meydana gelir. Genel olarak heterosiklik aromatik aminler ve polisiklik aromatik hidrokarbonlar olarak adlandırılan bu maddeler kansere sebep olan maddelerdir. Bunun yanında bu şek

Kurkumin Yapılan araştırmalar zerdeçalın en önemli etken maddesinin Kurkumin olduğunu göstermiştir. Kurkumin lipofilik yani yağda çözünen fenolik bir madde olup, suda çözünürlüğü çok düşüktür. Bunun yanında asidik mide pHsına oldukça dayanıklı bir maddedir. Kurkuminin antioksidan ve antienflamatuvar özellikleri pek çok çalışma ile gösterilmiştir. Zerdaçalın göstermiş olduğu etkilerin de potansiyel olarak bu madde ve türevlerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Peki Kurkumin mi  Zerdeçal mı kullanılmalı ? Zerdeçal genel olarak baharat ve gıda olarak kullanılırken, kurkumin gıda takviyesi olarak kullanılabilecek bir maddedir. Araştırıldığı zaman her ikisi de benzer oldukça faydalı etkiler gösterecektir ama benim kişisel tercihim bitkiden elde edilen saf madde yerine tüm bitkiyi ya da ekstresini kullanmak yönündedir. Bu tercih ancak hekim tarafından tedavide doğrudan kurkumin önerilmişse elbette değişecektir. Zerdaçalın etkisi daha çok önleyici ve koruyucu şekilde ortaya çık

Blogumu ilk açtığım günden beri yazmak istediğim ama yazmak için bir türlü cesaret edemediğim bir konuya geldi sıra.. O kadar geniş o kadar çok yönlü ki girince çıkamayacağımı biliyorum ama yılın ilk gününde kısa bir giriş yapmak istedim.  Zerdeçal – Curcuma longa - Turmeric – Haridra…  Hangi ismiyle yazarsanız hakkında onlarca bilgi bulabileceğiniz aslında her derde deva olarak tanımlanabilecek bir bitki.. Ki ben “her derde deva” tanımını sevmesem de zerdeçal için kullanmak istiyorum.. Her derde deva.. Peki hangi dertlere ??? Kanser ? Romatizma ? Depresyon ? Alerjiler ? Kolesterol ? Cilt hastalıkları ? Bu faydalı etkilerine geçmeden önce zerdeçal ile ilgili birkaç farklı bilgiyi paylaşmak istiyorum. Zerdeçal Zencefil ile aynı aileden bir bitki olup, kökleri (rizomları) sarı renginden ve kuvvetli lezzetinden dolayı önemli bir baharat, gıda ve boya olarak kullanılmıştır.  Zerdeçal rizom  Zerdeçalın Hindistan’da bilinen neredeyse 2500 yıllık bir tarihi va